Je bent laat deze ochtend..verslapen.. het is je thuiswerkdag en er gaat van alles mis. Het is ‘n zooi, de stinkende vuilnis staat nog in de gang, moet eigenlijk nu weggebracht worden maar je prioriteit is je klant die je zo gaat bellen en dat gesprek wil je nog voorbereiden dus de rest moet maar even wachten…zooi, stank, stress, prioriteiten stellen…pfffft.
Wat gebeurt er in je lichaam
Je hypothalamus, een kleine verkeerstoren in je hersenen, zend een signaal uit: stuur de stresshormonen in! Deze stresshormonen zijn dezelfde als die de ‘vecht-of-vlucht’-reactie van je lichaam activeren. Je hart bonst, je ademhaling versnelt en je spieren zijn klaar voor actie. Deze reactie is bedoeld om je lichaam in geval van nood te beschermen door je voor te bereiden om heel snel te kunnen reageren. Als dit af een toe een keertje voorkomt is er niets aan de hand maar als deze stressreactie elke dag aanwezig is , kan dit je gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Stress triggert je vecht-of-vluchtreactie om je stress te bestrijden of ervoor weg te rennen. Meestal moet je lichaam zich ontspannen nadat de reactie is opgetreden. Te veel constante stress kan negatieve gevolgen hebben voor je gezondheid op de lange termijn. Als je lichaam geen kans ziet zich te herstellen (tussen de stress- situaties door) is vaak overspanning en uitputting het gevolg. Omdat de aansturing van je stresshormonen over dezelfde as gaat als je schildklier en geslachtshormonen kan je lichaam door stress helemaal van slag raken. De aansturing van stress gaat namelijk altijd voor op de 2 andere en ze gebruiken dezelfde vitamines en mineralen dus je begrijpt dat je door stress allerlei andere klachten kunt krijgen, het pleegt roofbouw op je lichaam. Ontstressen dus! Maar hoe?
Waar krijgt je lichaam stress van?
Je lichaam maakt geen onderscheid tussen een stressgevoel – vanwege een stressvolle situatie – of andere factoren die je lichaam stress geven. Stress is stress voor ons lichaam. Stress krijgen we dus van angst en mentale stress maar ook van korte nachten, lange dagen, pijn, slechte voeding, drugs, alcohol, toxische belasting, zoetstoffen.
Is alle stress slecht?
Stress is niet perse slecht. Het is wat onze voorouders van jager-verzamelaars heeft geholpen om te overleven, en het is tegenwoordig ook belangrijk. Het kan gezond zijn als het je helpt een ongeluk te voorkomen, een krappe deadline te halen of je chaos te kunnen ordenen. Je trouwdag kan natuurlijk ook stress opleveren maar dit wordt ook als een goede vorm van stress gezien (in de meeste gevallen).
We voelen ons allemaal wel eens gestrest, maar wat de een stressvol vindt, kan heel anders zijn voor de ander. Een presentatie houden is bijvoorbeeld voor de één een drama en de ander geniet al bij het idee.
Stress moet tijdelijk zijn
Stress moet tijdelijk zijn. Als je eenmaal het vecht-vlucht moment bent gepasseerd, moeten je hartslag en ademhaling vertragen en moeten je spieren zich ontspannen. In korte tijd zou je lichaam weer moeten terugkeren naar je rustige staat zonder blijvende negatieve effecten. Mentale stress is een natuurlijke fysieke en mentale reactie op levenservaringen. Iedereen drukt van tijd tot tijd stress uit. Alles van alledaagse verantwoordelijkheden zoals werk en gezin tot ernstige levensgebeurtenissen zoals een nieuwe diagnose, Covid-19 of de dood van een geliefde kan veel stress veroorzaken. Voor situaties op korte termijn hoeft stress dus niet persé schadelijk te zijn want het kan je juist helpen om te leren dealen met ernstige situaties. Je lichaam reageert op stress door hormonen vrij te geven die je hart- en ademhalingssnelheid verhogen en je spieren voorbereiden om te reageren. Zoals ik hierboven al schreef moet je stressreactie wel een keertje stoppen want als deze stressniveaus veel langer hoog blijven dan nodig is om te overleven, is dit heel slecht voor je.
Symptomen van chronische stress:
- Prikkelbaarheid
- Ongerustheid
- Depressie
- Hoofdpijn
- Slapeloosheid
Wie stuurt je ‘fight or die’ systeem aan?
Je centrale zenuwstelsel is verantwoordelijk voor je ‘vecht of vlucht’-reactie. In je hersenen brengt de hypothalamus de bal aan het rollen en geeft dan ook een seintje aan je bijnieren om de stresshormonen adrenaline en cortisol vrij te geven. Deze hormonen versnellen je hartslag en sturen het bloed naar de gebieden die je in geval van nood het meest nodig hebt, zoals je spieren, hart en andere belangrijke organen. Je hypothalamus ziet dus alleen geen verschil is emotionele stress of andere stress factoren, stress= stress.
Als de waargenomen angst weg is, geeft de hypothalamus je systemen weer ‘n seintje dat het gevaar geweken is. Als je centrale zenuwstelsel niet terugkeert naar normaal, of als de stressfactor niet weggaat, zal de reactie doorgaan en in dit geval spreek je van chronische stress. Gedragsverandering zoals bijvoorbeeld te veel eten of juist niet eten, alcohol- of drugsmisbruik en sociale terugtrekking is hiervan vaak het gevolg.
Ademhalings-systeem
Stresshormonen hebben invloed op je ademhalings systemen. Tijdens de stressreactie adem je sneller in een poging om snel zuurstofrijk bloed naar je lichaam te verdelen. Als je al een ademhalingsprobleem had, zoals bv astma, kan stress het ademen nog moeilijker maken.
Spierstelsel
Je spieren spannen zich op om zichzelf te beschermen tegen blessures als je gestrest bent. Ze hebben de neiging om weer los te laten als je eenmaal ontspant, maar als je constant onder druk staat, krijgen je spieren misschien niet de kans om te ontspannen. Gespannen spieren veroorzaken hoofdpijn, rug- en schouderpijn en lichamelijke pijn. Na verloop van tijd kan dit ook een ongezonde cyclus veroorzaken.
Wat doet stress met je zin in seks en je voortplantingssysteem
Stress is vermoeiend voor zowel lichaam als geest. Het is niet ongebruikelijk dat je zin in seks verlies als je voortdurend onder druk staat. Als de stress lang aanhoudt, kunnen de testosteronniveaus van een man dalen. Dit kan de productie van zaadcellen verstoren en erectiestoornissen of impotentie veroorzaken. Chronische stress kan ook het risico op infectie van mannelijke voortplantingsorganen zoals de prostaat en testikels verhogen. Bij vrouwen kan stress de menstruatiecyclus beïnvloeden. Het kan leiden tot onregelmatige, zwaardere of meer pijnlijke menstruaties en chronische stress kan ook de lichamelijke symptomen van de menopauze versterken.
Immuunsysteem
Stress stimuleert het immuunsysteem, wat in nood situaties geweldig kan zijn. Deze stimulatie kan je helpen infecties te voorkomen en wonden te genezen. Maar als de stress aanhoudt zal stress je immuunsysteem verzwakken en de reactie van je lichaam op ‘vreemde indringers’ zal verminderen met het gevolg dat mensen met chronische stress vatbaarder zijn voor virussen en dat willen we in deze coronatijd nu juist niet. Ook kan stress de genezing vertragen na het herstellen van een ziekte of blessure.
Stressmanagement
Om je stress te beheersen, moet je eerst weten wat ervoor zorgt dat jij stress hebt want als dat niet duidelijk is dan wordt het lastig om de oplossing te zoeken. Zoek vervolgens manieren om met die negatieve stressfactoren om te gaan die echt niet kunnen worden vermeden. Op deze manier kan je je stressniveau proberen te beheersen en het risico op ziekte verlagen.
Enkele tips om met stress om te gaan en je dagelijks beter te voelen.
- Gezonde voeding
- De volgende is een lastige voor mij in ieder geval: probeer iedere nacht minimaal 7 uur slaap ‘te pakken’.
- Beweeg!
- Beperk het gebruik van cafeïne en alcohol, zie de foto hierboven, hier krijgt je lichaam ook stress van.
- Blijf sociaal verbonden, ook om ondersteuning te krijgen en geven
- Ga dingen doen die je echt heel graag doet, maak tijd vrij voor rust en ontspanning
- Ademhaling, ook een heerlijke deze: leer meditatietechnieken zoals diep ademhalen, op Netflix of Spotify kun je hiervan van alles vinden
Voor meer informatie kun je me altijd hier contacten
Debby Joannes Orthomoleculair Therapeut